Tính cấp thiết của đề tài  nghiên cứu:

Thời gian qua, du lịch Việt Nam đã có những bước phát triển đáng ghi nhận. Lượng khách du lịch tăng nhanh, cả khách du lịch quốc tế và khách du lịch nội địa. Nhu cầu về hướng dẫn viên gia tăng trong khi hướng dẫn viên đang thiếu về số lượng, yếu về chuyên môn đã dẫn đến tình trạng hướng dẫn viên không đủ tiêu chuẩn về nghiệp vụ và ngoại ngữ, không có thẻ hướng dẫn viên... hành nghề trái phép, do đó, việc quản lý và sử dụng một cách hợp lý đội ngũ hướng dẫn viên trở thành vấn đề cấp thiết đối với ngành du lịch.

Cho đến nay, việc tiếp nhận hồ sơ, xét cấp thẻ, lưu trữ hồ sơ hướng dẫn viên kể cả giai đoạn Tổng cục Du lịch trực tiếp cấp thẻ hướng dẫn viên lẫn giai đoạn các Sở quản lý du lịch tại các địa phương cấp thẻ theo sự uỷ nhiệm của Tổng cục Du lịch đều mang tính thủ công và cục bộ. Điều này đã dẫn đến những khó khăn trong việc tiếp cận thông tin về hướng dẫn viên để có thể quản lý, kiểm tra hoạt động và đặc biệt là khai thác, sử dụng đội ngũ hướng dẫn viên. Thêm vào đó, có hiện tượng hướng dẫn viên không được cấp thẻ hoặc bị thu hồi thẻ ở địa phương này lại sang xin cấp thẻ ở địa phương khác, hướng dẫn viên đang bị xử lý kỷ luật ở địa phương này lại chuyển sang hành nghề ở địa phương khác, làm giả thẻ hướng dẫn viên đã xuất hiện và trở nên rất khó kiểm soát do hồ sơ hướng dẫn viên được quản ở các Sở khác nhau.

Hiện nay, trên tất cả các lĩnh vực, việc sử dụng công nghệ thông tin như một công cụ hữu hiệu cho quản lý và kinh doanh đang ngày càng phổ biến với trình độ khoa học công nghệ phát triển từng ngày. Như vậy, với nhu cầu và những vấn đề đặt ra đối với công tác cấp thẻ, quản lý và sử dụng hướng dẫn viên du lịch, việc xây dựng một chương trình quản lý hướng dẫn viên du lịch trên mạng với các chức năng quản lý cấp, sử dụng thẻ hướng dẫn viên, quản lý thông tin hướng dẫn viên, hỗ trợ công cụ tìm kiếm để khai thác thông tin giúp cho việc sử dụng đội ngũ hướng dẫn viên một cách hợp lý trở nên rất cấp thiết.

Mục tiêu nghiên cứu:

* Mục tiêu lâu dài:

- Đáp ứng nhu cầu quản lý đội ngũ hướng dẫn viên du lịch Việt Nam của các cơ quan quản lý nhà nước về du lịch ở cấp Trung ương và cấp tỉnh.

- Bảo đảm cập nhật được thông tin về hướng dẫn viên du lịch của Việt Nam, phục vụ cho công tác đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ cho đội ngũ hướng dẫn viên, cấp, đổi và cấp lại thẻ hướng dẫn viên du lịch theo qui định của Luật Du lịch.

- Hỗ trợ cho các doanh nghiệp du lịch khai thác được năng lực của đội ngũ hướng dẫn viên du lịch quốc tế của Việt nam.

* Mục tiêu trước mắt:

- Xây dựng được hệ thống phần mềm quản lý cơ sở dữ liệu hướng dẫn viên du lịch Việt Nam phù hợp với những qui định của Luật Du lịch và Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Luật du lịch.

- Thiết kế và cài đặt Website hướng dẫn viên Việt Nam, phục vụ cho công tác quản lý và khai thác đội ngũ hướng dẫn viên du lịch Việt Nam.

-  Thiết kế và in thử nghiệm thẻ hướng dẫn viên sử dụng công nghệ thẻ từ nhằm tạo điều kiện thuận lợi khi sử dụng thẻ và quản lý hoạt động của hướng dẫn viên khi đưa vào ứng dụng rộng rãi trên toàn quốc.

- Cài đặt hệ thống phần mềm cơ sở dữ liệu trên mạng Internet, hướng dẫn ứng dụng trong công tác quản lý nhà nước đối với hướng dẫn viên cho đội ngũ cán bộ quản lý chuyên ngành tại Tổng cục Du lịch, từ đó tạo cơ sở triển khai hệ thống ra toàn quốc trong thời gian tới.

Phạm vi nghiên cứu:

- Giới hạn cơ sở dữ liệu: Hướng dẫn viên du lịch đã được cấp thẻ theo Luật Du lịch.

- Phạm vi ứng dụng của chương trình quản lý: các sở quản lý du lịch trên phạm vi cả nước.

Nội dung chủ yếu:

- Chuẩn hoá các chỉ tiêu về hướng dẫn viên theo các qui định mới để phục vụ cho công tác quản lý hướng dẫn viên. Xây dựng mới phiếu thông tin về hướng dẫn viên để phục vụ cho việc thu thập, cập nhật hệ thống cơ sở dữ liệu về hướng dẫn viên du lịch Việt Nam.

- Xây dựng chương trình quản lý hướng dẫn viên phù hợp với yêu cầu thực tế về quản lý bao gồm:

+ Nhập dữ liệu và mở rộng đối tượng tham gia vào quá trình nhập dữ liệu thông tin hướng dẫn viên ban đầu để tiến hành việc kiểm tra, đối chiếu hồ sơ, xét duyệt và cấp thẻ hướng dẫn viên.

+ Viết lại chương trình quản lý với một số trường thông tin thay đổi và bổ sung đối tượng quản lý theo quy định của Luật (HDV du lịch nội địa).

- Biên soạn tài liệu hướng dẫn sử dụng để đưa hệ thống vào thực tiễn.

- Cài đặt chương trình, hướng dẫn cán bộ quản lý của một số sở Du lịch, sở Thương mại Du lịch trên cả nước cập nhật thông tin, khai thác và sử dụng thông tin trong hệ thống.

- Nghiên cứu, xây dựng mẫu thẻ từ cho 2 loại thẻ (hướng dẫn viên du lịch quốc tế và hướng dẫn viên du lịch nôi địa).

- Xây dựng hệ thống đánh số thẻ đảm bảo tính khoa học, thống nhất và thuận lợi cho công tác quản lý.

Kết quả của đề tài:

Đề tài đã giải quyết các vấn đề trong công tác quản lý hướng dẫn viên bao gồm:

+ Quản lý việc cấp và sử dụng thẻ hướng dẫn viên theo các qui định của Luật Du lịch

+ Cập nhật thông tin, dữ liệu về hướng dẫn viên để xây dựng kế hoạch bồi dưỡng, đào tạo, phát triển đội ngũ hướng dẫn viên đáp ứng sự phát triển của ngành.

+ Kiểm tra hoạt động của đội ngũ hướng dẫn viên để đảm bảo chất lượng dịch vụ hướng dẫn nói riêng và dịch vụ du lịch nói chung.

+ Hỗ trợ công cụ tìm kiếm trực tuyến để các doanh nghiệp lữ hành khai thác đội ngũ hướng dẫn viên phục vụ cho sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

+ Hỗ trợ công cụ trực tuyến để các hướng dẫn viên tự giới thiệu năng lực của mình, tìm kiếm công việc chuyên môn phù hợp từ các doanh nghiệp lữ hành.

Đề tài đã chuẩn hoá các chỉ tiêu về hướng dẫn viên theo các qui định mới trong Luật Du lịch, Nghị định 92/2007/NĐ-CP ngày 01/6/2007 của Chính phủ qui định chi tiết thi hành một số điều của Luật Du lịch bao gồm việc phân loại hướng dẫn viên thành hướng dẫn viên quốc tế và hướng dẫn viên nội địa, chỉ tiêu về trình độ nghiệp vụ, kiến thức cơ bản của cả hai loại hướng dẫn viên và yêu cầu về trình độ ngoại ngữ của hướng dẫn viên quốc tế.

Xây dựng Phiếu thu thập thông tin hướng dẫn viên theo các qui định mới, phục vụ việc thu thập, cập nhật thông tin cho hệ thống cơ sở dữ liệu về hướng dẫn viên du lịch Việt Nam. Bên cạnh đó, hệ thống đánh số thẻ thống nhất trên toàn quốc phục vụ cho công tác quản lý cũng đã được nghiên cứu và xây dựng. Thẻ hướng dẫn viên với hai loại: hướng dẫn viên quốc tế và hướng dẫn viên nội địa được thiết kế mới và sử dụng công nghệ từ, tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý và kiểm tra hoạt động của hướng dẫn viên.

Kế thừa các kết quả nghiên cứu của giai đoạn trước, áp dụng các qui định mới của Luật, đề tài đã chỉnh sửa và viết lại một số phần của chương trình quản lý hướng dẫn viên bao gồm thiết kế lại giao diện, điều chỉnh cấu trúc thông tin website huongdanvien, thiết kế cấu trúc cơ sở dữ liệu lưu trữ thông tin hướng dẫn viên theo chỉ tiêu và qui trình quản lý mới; xây dựng các modul khai báo cấp, đổi thẻ, thay đổi thông tin, duyệt danh sách và tra cứu thông tin.

Xây dựng phần mềm quản trị hướng dẫn viên trực tuyến (online) trên mạng Intranet cho các cơ quan quản lý hướng dẫn viên ở trung ương và địa phương với các modul quản lý, kiểm tra trạng thái hướng dẫn viên đang hoạt động, duyệt, kiểm tra xét cấp cho các hồ sơ xin cấp, đổi thẻ, duyệt kiểm tra, hoàn thiện thay đổi thông tin, chuyển cơ quan quản lý của hướng dẫn viên, duyệt in thẻ. Phần mềm được hoàn thiện, tích hợp và cài đặt trên mạng Intranet của Tổng cục Du lịch.

Để tiện cho việc sử dụng các kết quả của đề tài trong thực tế, nhóm thực hiện đề tài cũng đã biên soạn bộ tài liệu hướng dẫn sử dụng chương trình với những hướng dẫn về các thông tin cần cập nhật, các qui chuẩn mới, phương thức cập nhật thông tin, qui trình nhập dữ liệu và trao đổi thông tin phục vụ cho cấp thẻ, khai thác thông tin và quản lý hướng dẫn viên.

Nhằm phát hiện những vấn đề chưa phù hợp với thực tiễn quản lý ở các địa phương của chương trình quản lý và website, kịp thời hoàn thiện chương trình, Đề tài cũng đã phối hợp với các hoạt động của CTHĐQG về Du lịch giai đoạn 2006 – 2010, kế hoạch năm 2007 tổ chức hướng dẫn sử dụng chương trình cho cán bộ quản lý nghiệp vụ của 32 sở quản lý du lịch trên cả nước. Trên cơ sở những ý kiến đóng góp và các dữ liệu cập nhật của các học viên, Đề tài đã chỉnh sửa và hoàn thiện chương trình quản lý và xây dựng được hệ thống dữ liệu thực tế theo các qui định mới.

Ghi chú: Đơn vị chủ trì:

Trung tâm Tin học (Trung tâm Thông tin du lịch)